Aat Velthoen  (1934 - 2018)

‘realist tot in de kist’

Als er één iconisch kunstenaar is die staat voor de culturele omwenteling van vijftig jaar geleden, is het Aat Veldhoen. Tegelijkertijd is hij dat helemaal niet, want terwijl de avant-garde zich al lang had losgezongen van de waarneming, bleef Aat Velthoen het realisme trouw.

 Aat Veldhoen was wel onbetwist voorloper in de seksuele revolutie. Hij maakt litho’s van vrijende paartjes, voor die tijd ongekend onverbloemd. In 1960 is er bij de Kunsthandel M.L. de Boer op de Keizersgracht in Amsterdam een groepstentoonstelling te zien met grafiek waar drie etsen van Aat Velthoen te zien zijn van barende vrouwen. Martien de Boer vindt ze te realistisch, maar de prenten blijven – in eerste instantie – hangen. Een middelbare schoolklas komt op bezoek. De school beklaagt zich en de Boer haalt het werk weg. Een rel is geboren. De Haagse Post kopt: ‘Ets van Velthoen baart moeilijkheden’.

Aat Velthoen was van het tijdperk dat elke zichzelf respecterende kunstenaar links was. Wat wij daar nu ook van vinden, hij vond dat kunst niet alleen was voor de elite, maar ook voor het gewone volk bereikbaar moest zijn. Hij tekende op offsetplaten die in grote aantallen werden gedrukt. Hij ventte ze uit vanaf een bakfiets.  Voor f 3,00 waren ze te koop. Aat Velthoen bracht zichzelf ermee in het nauw. Hij was principieel tegenstander van Contraprestatie, later de Beeldend Kunstenaars Regeling, maar hij verpestte zijn eigen markt. In weerwil van zijn principes werd hij afhankelijk van de BKR…

Aat Veldhoen was een ongelooflijk getalenteerd en vaardig tekenaar. Hij tekende zijn buurmannen en buurvrouwen, jong en oud, zinnelijk, blakend of uitgeblust, zijn vriendinnen, zijn muzes, zelfportretten, verkeersslachtoffers bij de Spoedeisende Hulp, landschappen.

Aat Velthoen was ook een vitaal mens, een gedreven kunstenaar. Toen hij, de zeventig voorbij, door een herseninfarct, rechts vrijwel verlamd raakte, leerde hij zichzelf links tekenen en schilderen. Ik leerde hem in 2015 kennen. Ik bracht hem twee lithostenen. Zoals je hier ziet: ‘Realist tot in de kist’.

door Aad Hekker